"Zimowa opowieść" Mark Helprin

Autor: Mark Helprin
tłumaczenie: Maciej Płaza, Joanna Dziubińska
tytuł oryginału: Winter’s Tale
wydawnictwo: Otwarte
data wydania: 17 lutego 2014
ISBN: 9788375152845
liczba stron: 696

"Zimowa opowieść" Marka Helprina to książka zaliczana do najwspanialszych powieści w dziejach literatury amerykańskiej. Klasyka gatunku urban fantasy, książka, którą na liście najważniejszych umieścił sam Sapkowski... Trzeba było 30 lat, a może bardziej efektownej ekranizacji, by polski czytelnik mógł nabyć ją w księgarni. Czego może się po niej spodziewać? O tym za chwilę.

Postać samego pisarza, Marka Helprina, do szczególnie znanych w naszym kraju nie należy. Nawet wszechwiedząca Wikipedia w polskim tłumaczeniu oferuje nam zaledwie parę, skąpych linijek. A postać Helprina jest z pewnością bardzo ciekawa. Urodzony w 1947 roku na Manhattanie, w Nowym Jorku, był synem filmowca i gwiazdy Brodwayu. Studiował zarówno w Harvardzie, Oksfordzie, Uniwersytecie Princeton czy też Uniwersytecie Columbia. Służył jako żołnierz w izraelskiej armii, pisał dla wielu znaczących gazet, w tym przede wszystkim dla tygodnika "The New Yorker". Laureat wyróżnień i nagród, człowiek o wielu twarzach, potrafiący zarówno zachwycić, jak i wzbudzić kontrowersje. Z całą pewnością człowiek obdarzony nieprzeciętną fantazją.

Tytuł "Zimowa opowieść" brzmi niemal bajkowo, również sama okładka ma w sobie coś baśniowego. To jednak jeszcze nic w porównaniu do tego, co odkryjemy w środku. Właściwie trudno powiedzieć, kto jest głównym bohaterem tej powieści, niektórzy twierdzą, że jest nim samo miasto Nowy Jork, które zdaje się egzystować, niczym żywy organizm. Z całą pewnością nie można również pominąć pary uciekinierów, połączonych zręcznym zbiegiem okoliczności. Biały koń, który zdołał uciec ze stajni znajdującej się na Brooklynie, na swojej drodze spotyka złodziejaszka, który próbuje zbiec przed groźnymi bandytami. Gdyby nie biały koń, żywot Petera szybko by się skończył. Wspólnie ruszają ku wielu niesamowitym przygodom. Peter Lake to również bohater pięknej, miłosnej historii. Któregoś dnia próbuje włamać się do jednej z najbogatszych rezydencji na Manhattanie. Wie, że jej właściciele wybrali się w podróż i długo nie powinni wrócić. Jakież jest więc jego zdziwienie, gdy w domu staje twarzą w twarz z Beverly Penn, córką zamożnej pary. Nietuzinkowa dziewczyna szybko zawraca mu w głowie, niestety niedługo mogą się sobą cieszyć. Dni Beverly bezlitośnie odlicza nieuleczalna gruźlica. Być może właśnie to sprawia, że uczucie, jakie rodzi się między parą, jest tak wyjątkowe...

Gdybym miała choć słówkiem wspomnieć o wszystkich interesujących szczegółach fabuły, musiałabym napisać co najmniej streszczenie, myślę jednak, że o wiele lepiej będzie postawić potencjalnych czytelników przed wielką niewiadomą, jaką ta książka stanowi i pozwolić mu doświadczyć wielu niesamowitych chwil, jakie lektura książki może zapewnić. "Zimowa opowieść" to jedna z tych książek, które z jednej strony chciałoby się jak najszybciej przeczytać, by dowiedzieć się, jak to wszystko się zakończy, z drugiej zaś chciałoby się czytać bardzo powoli, delektując się każdym jej szczegółem. Osobiście doradzałabym ten drugi wariant i to z dwóch powodów. Po pierwsze, pisarz jest prawdziwą kopalnią niesamowitych pomysłów. Opisy kolejnych scen, miejsc, postaci, są na tyle barwne i nietuzinkowe, że szkoda by było nie poświęcić im wystarczającej uwagi. Po drugie, książka nie nalezy do najłatwiejszych. O ile wątek miłosny szybko trafia do czytelnika, o tyle dalsze wątki, mnogość postaci, rozrzucienie w czasie, może spowodować w głowach spory zamęt.

Tylko spokojna lektura pozwala doświadczyć czegoś wyjątkowego. Wspaniale śledzić fabułę, która bez najmniejszego skrępowania przekracza kolejne granice w naszej wyobraźni, otwiera nas na sytuacje abstrakcyjne i nieprawdopodobne. To jedna z tych książek, do których warto regularnie powracać i odkrywać je na nowo, jest niczym wielobarwny obraz – nikt nie jest w stanie przewidzieć, co w nim dostrzeże, gdy znowu na niego spojrzy. Na swój sposób wymagająca ale i jedyna w swoim rodzaju. Zachęcam.