"Ruth" Elizabeth Gaskell

Autor: Elizabeth Gaskell
tytuł oryginału: Ruth
wydawnictwo: MG
data wydania: 13 marca 2013
ISBN: 9788377791332
liczba stron: 544

Elizabeth Gaskell to znana na całym świeci angielska pisarka. Jest ona autorką tak znanych powieści jak „ Północ i południe” czy „ Żony i córki”, doskonale obrazujących życie XIX wiecznego angielskiego społeczeństwa, stawiając szczególny akcent na rolę kobiety w ówczesnych czasach. Podobnie jest również w powieści „Ruth”, gdzie właśnie kobieta odgrywa główną rolę.

Tytułowa bohaterka, Ruth Hilton, to szesnastoletnia dziewczyna, która wraz ze stratą rodziców, traci również szansę na bezpieczny i w miarę wygodny byt. Opieki nad nią podejmuje się nieznany dziewczynie krewny, który umieszcza ją w pracowni krawieckiej, celem przyuczenia do zawodu. Praca niestety do lekkich nie należy, a i motywacja dziewczyny daleka jest od wzoru pilnej uczennicy. Ruth posiada jednak jeden niezaprzeczalny atut – jest wyjątkowo piękna. To właśnie urodzie zawdzięcza fakt, że właścicielka pracowni wysyła ją na bal, gdzie w razie potrzeby ma przeprowadzać szybkie poprawki w garderobach gości. Tam zauważa ją pan Bellingham i od tej chwili szuka coraz to nowych pretekstów, by ją ponownie zobaczyć. Niestety, gdy dowiaduje się o tym właścicielka pracowni, dziewczyna zostaje zwolniona. I co prawda mężczyzna proponuje jej wspólny wyjazd do Londynu, gdy jednak na plan wkracza jego matka, wszystko tak bardzo się komplikuje, że dziewczyna nie widzi powodu, by dalej żyć. Od samobójstwa ratuje ją kaleki pastor, który wraz z jego siostrą przygarnia zagubioną dziewczynę. Gdy okazuje się, że Ruth spodziewa się dziecka, wpadają oni na pewien ryzykowny plan. Jak potoczą się dalsze losy dziewczyny, dowiecie się już z książki.

Perypetie Ruth mogą wydać się bardzo zwyczajne – ot kolejna kobieta, której przyszło samotnie wychowywać dziecko. Nie można jednak zapomnieć, w jakich czasach rozgrywa się akcja. Autorka powieści doskonale kreśli mentalność ówczesnego społeczeństwa, dla którego Ruth to najzwyklejsza "kobieta upadła", która w najlepszym wypadku powinna zostać odseparowana od „normalnych” osób i zamknięta w zakładzie poprawczym. Również w świadomości samej Ruth istnieje podobne wyobrażenie. Wszystko co robi, robi wyłącznie dla dziecka, ona sama we własnym przekonaniu nie zasługuje na cokolwiek dobrego w życiu. Co więcej, na duże nieprzyjemności narażone są również osoby, które zupełnie bezinteresownie oferują jej pomoc.

Wyłamując się z powszechnie obowiązujących zasad zachowania, pastor i jego siostra urastają wręcz to rangi buntowników, którzy sprzeciwiają się bezlitosnej ocenie społeczeństwa wobec kobiety, której jedynym przewinieniem jest fakt, że uległa własnym namiętnościom.

Elizabeth Gaskell zdołała bardzo wiarygodnie oddać nastroje panujące w ówczesnych czasach. Każda z opisywanych postaci została obdarzona szeregiem wyrazistych cech charakteru i poglądów na życie. Nie zabrakło również barwnych opisów natury i otoczenia, w którym rozgrywa się akcja, przez co każda scena wydaje się być pełniejsza.

Pomimo wielu atutów, historia Ruth nie do końca mnie przekonała, momentami wręcz wynudziła. O ile czasy, w których bohaterka pracowała w pracowni krawieckiej wydały mi się bardzo ciekawe, o tyle jej życie już po urodzeniu dziecka momentami zdawało się być bardzo monotonne i jedynie od czasu do czasu przeplatane bardziej interesującymi zdarzeniami. Powieści rozgrywające się w podobnych czasach, z którymi dotąd miałam do czynienia, z reguły pełne były gwałtownych uczuć i emocji. Tutaj nawet przyczyna całego nieszczęścia, czyli romans dziewczyny, wydał mi się całkowicie mdły. Gdyby nie fakt, że na świat przyszło dziecko, być może w ogóle nie domyśliłabym się, że między parą doszło do czegoś więcej niż rozmowy na osobności.

Całe szczęście, że w tych mniej ciekawych czasach pojawiła się postać służącej Sally. Jest to bardzo prosta kobieta, której do pełni szczęścia wystarcza wykonywane zajęcie. Jest niesamowicie lojalna wobec swoich pracodawców i tak bardzo do nich przywiązana, że nawet do głowy jej nie przychodzi, by na cokolwiek się poskarżyć. Gdy pastor pomimo jej intensywnych protestów przydziela kobiecie podwyżkę, wpada ona na bardzo przewrotny pomysł, którego oczywiście nie zdradzę. Równie przyjemnie czyta się jej wspominki na temat mężczyzn, którzy kiedyś zabiegali o jej rękę. Z całą pewnością Sally ożywiła całą powieść.

„Ruth” to ciekawa książka obyczajowa, podejmująca bardzo kontrowersyjny w ówczesnych czasach temat. Polecam przede wszystkim osobom zainteresowanym taką tematyką.